Bilişsel Gelişim Dönemleri

Bilişsel gelişim denilince akla gelen ilk isimlerden biri şüphesiz, Jean Piaget’dir. Piaget yaptığı araştırmalarla bir insanın bebeklikten yetişkinliğe kadar olan düşünme süreçlerini incelemiştir. İlk araştırmalarını kendi çocuklarını gözlemleyerek yapan Piaget, bilişsel gelişimi 4 döneme ayırmıştır. 

1. Duyusal Motor Dönemi(0-2 yaş)

Refleksif davranışlardan amaçlı davranışlara geçiş,

Kendini dış dünyadan ayırma,

İlk deneme-yanılma öğrenmeleri,

Taklit ve oyunlar

Alışkanlık kazanma gibi özellikler bu dönemde kazanılır.

2. İşlem Öncesi Dönem(2-7 yaş)

Dilin hızla geliştiği geliştiği dönem.

Sembolik ve oyun ve düşünme,

Benmerkezcilik,

Odaklama,

Korunumu kazanmama(uzun bardağın geniş bardaktan daha çok su aldığını düşünme gibi) gibi özellikler bu dönemin özellikleri arasındadır.

3. Somut İşlemler Dönemi(7-11 yaş)

Somut problemleri çözme,

Mantıksal düşünme,

Korunum kazanma,

Gruplama ve sıralama yapabilme,

Tersine çevirebilme gibi özellikler bu dönemin özelliklerindendir.

1. Soyut İşlemler Dönemi(11- +yaş)

Soyut düşünme başlar,

Akıl yürütme,

Soyut kavramların anlaşılması,

Göreceli düşünme ve fikirler, 

Ergen benmerkezciliği gibi özellikler bu dönemde görülmektedir.

Piaget’in gelişim dönemlerinde 4 temel kural bulunmaktadır.

• Dönemler değişmez bir sıra ile ortaya çıkarlar.
• Dönemler hiyerarşiktir. Sonraki dönem önceki dönemi de kapsar.
• Aynı dönemde bulunsalarda bireyler arsı gelişim oranları farklılık gösterebilir.
• Her dönemin tipik özellikleri vardır. (Benmerkezcilik, taklit, sıralama yapabilme gibi..)

* Çocuktan beklentilerin çocuğun gelişim dönemi ile uyumlu olması için gelişim dönemlerinin bilinmesi faydalı olacaktır.

** Yararlanılan Kaynaklar: 

                 Harry W. Gardiner , Mary J. Gander - Çocuk ve Ergen Gelişimi, İmge Kitabevi
                         Haluk Yavuzer - Çocuk Psikolojisi - Remzi Kitabevi