TavsiyeKitap: Üç Psikolojik Soru(8)

Üç Psikolojik Soru 
Kadir ÖZER 
Agora Kitaplığı 
270 sayfa

Arka kapaktan; 'Duygularımızın nedenleri nerededir? Duygu yaşayan birine bu soru yöneltildiğinde genelde bir başka kişiye işaret edilir. Üç Psikolojik Soru’da Kadir Özer üç temel soruyu işleyerek duygularımızı sahiplenmenin önemini vurguluyor. Değişmemek, değişmekten daha kolay göze alınan bir süreçtir. Değişmemek aynı kalmaktır. Değişmek ise, bireysel varoluşun zenginliklerini ve seçeneklerini yaşama geçirebilme cesaretidir. Duygularımız sahiplenerek, değişimin gücünü kendi bahçemizde hissederek yaşamımızı anlamlı kılmak bizim seçimimizdir.'

Kadir Özer’in ‘Ben Değeri Tiryakiliği’nden sonra okuduğum ikinci kitabı. Ben Değeri Tiryakiliği’nin aksine daha gündelik dilde bir kitap. Herkesin okuyabileceği, her kesime hitap edebilen bir anlatımı var. Muhtevası ve anlaşılır dili ile tavsiye edebileceğim bir kitap. Kitap içerisinde yer alan ‘Alıntı’, ‘Olay’ ve ‘Deney’ kısımları kitaba zenginlik katan unsurlardan. Tartışılan konunun daha anlaşılır olmasını ve okuyucunun deneyler ile farkındalık kazanmasını sağlıyor.

Kitap üç psikolojik soru(ne değişenilir, ne değişemez; ne olabilir, ne olamaz; ne ölçülebilir, ne ölçülemez?)çerçevesinde beş bölümden oluşuyor.

Birinci bölüm ‘Neyi Değiştirebilir, Neyi Değiştiremeyiz’ konusunu tartışıyor. Bu bölümde vurgulanan temel nokta, duygularımızın sebebinin olaylar değil, olaylara yüklediğimiz anlamlar ve yorumlar olduğu. Duygularımız ‘kendiiç bahçemizde ektiklerimizin bir sonucu iken ‘bir başkasının başkasının’ bahçesine ektiklerinin sonucu olarak görülmektedir. Mesela öfke duygusunun yaşandığı anda ‘O beni kızdırdı’ deriz. Halbuki gerçeği ‘Ona kızdım’ olmalıdır.

İkinci Bölüm ‘Düşünce Sürecinin Özellikleri’ni irdeliyor. Davranış ve duyguların gerisinde bir mantık akışı vardır. Bu mantık akışı kendi içinde tutarlı olmakla birlikte gerçekçi olmayabilir. Bu mantık akışı kişiyi otomatik pilota bağlar, olay, düşünce, duygu şeklinde devam eder. Mesela; Kimse bana yan bakamaz şeklinde bir mantığımız vardır. Birisi bize bakar.(Olay). Mantığımız otomatik olarak devreye girer(düşünce). Öfkeleniriz(Duygu). Yürüttüğümüz mantığın gerçekliğini sorgulamayı başarırsak duygularımız kontrol etmek kolaylaşır.

Üçüncü Bölüm ‘Hayali Dil’imizi tartışıyor. Duygu ve davranışlar üzerinde ‘hayallerle düşünme’nin etkileri vurgulanıyor.Bir olayı zihnimizde canlandırdığımız açı(Ben ve O bakış açısı), olayın büyüklüğü-küçüklüğü(Gözde büyütme), olayı canlı ve mat renklerle hayal etme, ışık düzeyi, olayı hareketli yada hareketsiz açılardan görmek duygu ve davranışlarımızı etkiliyor. Verilen deneyler ile bu etkilerin nasıl olduğunu gözlemek mümkün.

Dördüncü Bölüm, ‘Ne Olabilir, Ne Olamaz?’ sorusunu ışık tutan tartışma ve misallere yer veriyor. Hayatı Doğru-yanlış, haklı-haksız, olabilir-olamaz kutuplarına hapsetmek duygularımız ekiliyor. Mesela; kırmızı ışıkta geçilemez şeklinde kesin bir yargımız varsa kırmızı ışıkta geçen birini görünce öfke nöbetine tutuluruz. Ancak yargımız kırmızı ışıkta geçmek yanlıştır, ancak yanlış yapan insanlar her zaman olacaktır şeklinde düşünürsek öfke duygusu yaşamayız.

Beşinci Bölüm kişiliğimizin tartışıldığı bölüm: ‘Ne Değerlendirilebilir, Ne değerlendirilemez?’ Yazar ölçülebilir ve ölçülemez şeylere misaller verirken, gene uygulamalardan/deneylerden yararlanıyor. Esasında kişiliği ölçmenin tam manası ile mümkün olmadıı vurgusu yapılıyor.

Kitabın Özeti niteliğindeki son bölüm ise şiirlerden oluşuyor. Kitapta anlatılanların şiirselleştirilmiş hali güzel bir özet niteliğinde:

‘Dürüstlüğü önemsiyorum

Yalan söyledikçe, söylendikçe…

Başarıyla tanışıyorum

Yere düştükçe…’ (Sayfa-270)

Diğer TavsiyeKitap yazıları için tıklayın.