Pygmalion Etkisi Yahut Kendini Gerçekleştiren Kehanet

7gün7Bilgi-4.Bölüm yazımda pygmalion etkisinin ne olduğunu ifade etmiştim. Kısaca, etraftaki kişilerin beklentilerinin kişinin performansına etkisi olduğunu ifade eder, pygmalion etkisi. Kişinin kendi hakkında beklentilerinin de performansa etkilediği savunulur.  Kişi bir işi yapamayacağına inanmıyorsa, denemesine rağmen o işi yapamaz.  Kimilerince bu durum kendini gerçekleştiren kehanet olarak adlandırılır. 

Bu konuda çeşitli araştırmalar yapılmıştır. Bu araştırmalardan birinde, araştırma eğitim ortamında yapılır. Araştırmacı sene başında bir okuldan rastgele seçilen aynı sınıf seviyesindeki öğrencilere zekâ testi uygular. Zekâ testi sonuçlarını dikkate almadan ortalama zekaya sahip öğrencilerin bazılarına zeki, bazılarına daha az zeki tanımlaması yapar. Okulda çalışan öğretmenlere zeki tanımlaması yaptığı öğrencileri ‘zeki ve parlak’ öğrenciler olarak tanıtırken, diğer öğrenciler hakkında yorum yapmaz. Öğrenciler ve öğretmenler sene boyunca izlenir. Sene sonu geldiğinde ‘zeki ve parlak’ olarak tanımlanan öğrencilerin diğer öğrencilere nispetle daha başarılı olduğu görülür. Halbuki zeka testinin gerçek sonuçlarına göre, o öğrencilerden daha zeki öğrenciler de vardır. Bu sonucu anlamlandırmak için sene boyunca izlenen öğretmen-öğrenci davranışlarına bakmak yeterlidir. Öğretmenler sene başında ‘parlak ve zeki’ olarak tanımlanan öğrencilere daha fazla ilgi göstermiş, öğrencilerin motivasyonu için birebir görüşmeler yapmış, ihtiyaç duydukları noktalarda destek sağlamışlardır. Buna benzer faktörler sebebiyle o öğrenciler akranlarından daha başarılı olmuştur.

Bu konuda bir başka araştırma ise, farelerle yapılmıştır. Araştırmacı tarafından iki gruba ayrılan fareler üniversite öğrencilerine ‘zeki’ ve ‘zeki olmayana’ fareler olarak tanıtılmıştır. Üniversite öğrencileri, farelere labirentten çıkmayı öğretecektir. Araştırma sonucunda ‘zeki’ olarak etiketlenen farelerin diğer farelerden daha önce labirentten çıkmayı öğrendikleri görülmüştür. Diğer fareler arasında çıkışı bulamayanlar dahi vardır. Araştırmada, üniversite öğrencilerinin ‘zeki’ olarak etiketlenen farelerden beklentilerinin yüksek olduğu, bu sebeple bu farelerle çalışırken, sabırlı oldukları görülmüştür. Benzer şekilde bu fareler çıkışı bulsun diye, tekrar alıştırmaları yapmışlardır. Diğer farelerden ise ümit kesilmiştir.

Bu araştırma şunu göstermektedir: 1) İnsan farkında olmadan pozitif/nagatif ayrımcılık yapabilmektedir. 2) İnsanları özellikle çocukları etiketlemek bazı öğrencileri kazanmayı sağlarken, bazı öğrencilerin heba olmasına sebep olmaktadır. 3) Sabır, ilgi ve gayret ile ortalama zekaya sahip öğrenciler yüksek zekalı bireyleri önüne geçebilmektedir. 4) Başarılı olmak için zeka değil, gayret ve öğreticinin desteği önemlidir.

Takipte Kalın! 

https://twitter.com/ozturkariff 

https://www.facebook.com/arif.ozturk.58