Arif Öztürk

Eylül ayı, hepimize malum, güz ayı. Hazan mevsiminin başladığı, yaprakların sarıya dönerek gönül dünyamıza hüzün getirdiği günlerin başlangıcı. Tabiattaki değişimler insan ruhunu da etkiliyor. Yahut bana öyle geliyor. Eylül ayı ile yorgunluklar da artmaya başladı benim için. Tabi, bu yorgunlukta iki aylık tatilin ardından işlerin yoğun bir şekilde başlaması oldu. Malum, okullar açıldı. Kurban Bayramı’nın hemen ardından başladık işe.  MEB’de Psikolojik danışman ve rehber öğretmen olarak çalışıyorum, bilmeyenler için söylemiş olayım. MEB’de çalışanlar için bir dizi yenilikler yapıldı bu sene: müfredatlar değişti, mevzuatlar değişti, TEOG kalktı, Ygs-Lys sisteminde değişiklik yapılacak. MEB’de çalışınca bu tür değişiklerin, yeniliklerin uyum süreci, yeni sezona hazırlık süreci biraz yoğun oluyor haliyle. Bunun üzerine bir de liseden ortaokula geçmiş olmanın yabancılığı var üzerimde. Dört senedir Anadolu Lisesi’nde çalışıyorken, bu sene itibariye ortaokulda çalışmaya başladım. Yen...

Bilişsel gelişim denilince akla gelen ilk isimlerden biri şüphesiz, Jean Piaget’dir. Piaget yaptığı araştırmalarla bir insanın bebeklikten yetişkinliğe kadar olan düşünme süreçlerini incelemiştir. İlk araştırmalarını kendi çocuklarını gözlemleyerek yapan Piaget, bilişsel gelişimi 4 döneme ayırmıştır.  Duyusal Motor Dönemi(0-2 yaş) Refleksif davranışlardan amaçlı davranışlara geçiş, Kendini dış dünyadan ayırma, İlk deneme-yanılma öğrenmeleri, Taklit ve oyunlar Alışkanlık kazanma gibi özellikler bu dönemde kazanılır. İşlem Öncesi Dönem(2-7 yaş) Dilin hızla geliştiği geliştiği dönem. Sembolik ve oyun ve düşünme, Benmerkezcilik, Odaklama, Korunumu kazanmama(uzun bardağın geniş bardaktan daha çok su aldığını düşünme gibi) gibi özellikler bu dönemin özellikleri arasındadır. Somut İşlemler Dönemi(7-11 yaş) Somut problemleri çözme, Mantıksal düşünme, Korunum kazanma, Gruplama ve sıralama yapabilme, Tersine çevirebilme gibi özellikler bu dönemin özelliklerindendir. Soyut İşlemler Dönemi(11-...

Yaklaşık iki senedir takip ettiğim bir facebook sayfası var: Pawel Kuczynski. Pawel Kuczynski bir çizer, bir sanatçı. Hicivsel çizimler yapıyor. Yaptığı çizimleri facebook sayfasında paylaşmaya devam ediyor. Sayfada birbirinden güzel, birbirinden anlamlı çizimler mevcut. Çizimlere hem hayran kalıyorum, hem de çizimler üzerinde derin derin düşünüyorum. Derin anlam içeren çizimler. Mükemmel tespitlere vesile olan bir gözlem yeteneği çizimlerde hissediliyor. Buyrun, çizimlere yakından bakın.

Motivasyonun ne olduğunu daha önceki yazılarımda kısaca anlatmıştım. (Okumak için tıklayın ) Motivasyon içsel ve dışsal motivasyon olarak gruplandırılır. İçsel motivasyon kişiyi geliştirirken, dışsal motivasyon kişiyi bağımlı hale getirir. Çocukları ve öğrencileri yetiştirirken yaptığımız şeyler, takındığımız tavır onların içsel yada dışsal motivasyon geliştirmelerini etkiler. Çoğu zaman farkında olmasak da yaptıklarımız çocukların hayatına dokunur. Yaptığımız olumsuz uygulamalar dışsal motivasyonu artırırken, yaptığımız olumlu şeyler içsel motivasyonu artırır. Çocuklarımızın içsel motivasyonlarını artırarak onları geleceğe daha iyi hazırlayabiliriz. Çocuğun yahut öğrencinin motivasyonun artırmak için şu noktalara dikkat etmek lazımdır: Çocuğa hedefler oluşturmak noktasında destek olmak gerekir. Çocuklar henüz karakter olarak gelişim ve değişim aşamasındadırlar. Kendileri hakkında farkındalıkları daha az olduğu için hedef belirlemekte belirsizlikler yaşarlar. Hedef belirleme...

Zaman ne çabuk geçiyor. İçindeyken yavaş geçtiğini düşündüğümüz her an, ötelerden bakınca bir çırpıda tükenmiş hissi uyandırıyor insanda. Bloggerde geçen günlere uzaktan bakıyor, bir çırpıda geçiveren anlar olarak görüyorum. Blog dünyasına acemi adımlarımı attığım günler epey geride kaldı. Bazen yazacak bir şey bulamadan, bazen kağıda dökülen kelimeler bombardımanında günler geldi, geçti. Blogda 99 yazıya ulaştım, ve şu an 100. yazımla sizlerleyim. Acemice geçen ilk günlerden sonra,  blogda usta olmasak da(ustalık gibi bir niyetim de yok gerçi) kendi halimde bir şeyler karalamaya devam ediyorum. Kendi işimi görecek kadar, kendime yetecek kadar bloggerim. Okuyorum, yazıyorum, paylaşıyorum.  100. yazıya kadar neler oldu?   Bloğa deneme ve şiirle başladıktan sonra minik hikayeler ile devam ettim. Psikoloji ve eğitim alanında çalışıyor olmanın getirisi olarak psikoloji ve eğitim konularında yazılarım blogda kendine yer bulmaya başladı. Kitap yorumları blog içi...

'Konu işlerin yürütülmesine gelince, motivasyon her şeydir.'  Iacocca Motivasyon başarının olmazsa olmazlarından. Yaptığımız her işte başarılı olmak için belli düzeyde motivasyona ihtiyacımız var. Bir işe başlayabilmek, devamını getirebilmek ve devamlılığı yakalayabilmek motivasyon durumumuzla alakalı olan şeyler. Motivasyon nedir? Bu durumda motivasyonu nasıl artırırız? Motivasyonu yüksek bir insan olmak için en önemli şart kişinin kendini tanıması olacaktır. Kendini tanıyan, hayattan beklentilerini bilen insanın motive olması daha kolay olacaktır. Ne istediğinizi bilip o doğrultuda gayret eiyorsanız motivasyonunuz yüksek olacaktır.  Yaptığınız işlerde aldığınız yolun kaydını tutmak, gözden geçirmek de motivasyonunuzu artırır. Nereden nereye geldiğinizi görmek motivasyonu artıracaktır. Alışkanlıklarınızı gözden geçirin. Kimi zaman alışkanlıklarımız motivasyonumuzu azaltan şeylerdendir. Fakat çoğu zaman bunun farkında olmayız. Kendinize yönelik iyi bir gözlemle...

Beklenen gün geldi. Çocukların, ebeveynlerin, öğretmenlerin beklediği gün geldi ve okullar pazartesi günü açılıyor.  Eğitimle alakanız varsa veya takip ediyorsanız duymuşsunuzdur: eğitim müfredatları güncellendi, bu seneden itibaren yeni müfredat uygulanacak. Kimilerince eleştirilen, kimilerince takdir gören yeni bir müfredat var. Bakalım, nasıl olacak? Eğitimle alakalı konu açılınca bir çoğumuz sistemden, uygulamalarda şikayet ediyoruz. Bu konuda ne kadar haklıyız? Kesin bir şey söylemek mümkün değil? Başarısızlığımızda tek sebep sistem midir? İşin içinden çıkmak zor. Takip ettiğim İnsan ve Hayat dergisi Eylül sayısında dünyadan eğitim uygulamalarına misaller vermiş. O uygulamaları kısaca paylaşmak istiyorum. 1. Nijerya: Yüzen Okul  Eğitim problemine bir çözüm olarak, yüzen okullar uygulamaya konulmuş. Bu sayede daha fazla öğrenciye ulaşma imkanı var. 2. Güney Kore: Okulunu temizleyen öğrenciler Öğrenciler okullarını kendileri temizleyerek sorumluluk kaza...

Motivasyon, biliş ve davranış boyutunda harekete geçiren, öğrenmeyi sağlayan itici bir güçtür . Kısaca, insanı harekete geçiren güç olarak tanımlanabilir. Bu güç insanda bir şeyler yapma arzusu ve gayretini ortaya çıkarır. Kendini tanıyan , ne istediğini bilen ve kendini yönetebilen insanların motivasyonu daha yüksek olmaktadır. Çünkü motivasyonu sağlayan en önemli şey, bir şeyi istemektir. Motivasyon içsel ve dışsal motivasyon olarak ikiye ayrılır. İçsel motivasyon, kişinin kendi iç süreçlerinin etkisi ile biliş ve davranışı harekete geçiren güç; dışsal motivasyon dışsal faktörlerin etkisi ile insanı harekete geçiren güçtür. İçsel motivasyon kişinin gelişimine katkı bulunurken, dışsal motivasyon kısa vadede kişinin gelişimini olumlu etkilesede uzun vadede kişiyi dışa bağımlı hale getirir. Bu haliyle içsel motivasyon iyi iken, dışsal motivasyon iyi olmayabilir. Hatta hayatımıza yerleşen motivasyon eksikliğinin en önemli sebebi dışsal motivasyondur. Mesela, bir öğretmen sınavdan iyi pu...

Askerlik için Midyat’a ilk ayak bastığım günler; hüzünlü, tedirgin, şaşkın, heyecanlı, yorgun, umutlu, meraklıyım… Belki de ilk defa bu kadar çok karmaşık duyguyu bir arada yaşıyorum. Bir şehirle tanışmak elbet biraz karmaşık oluyor.  İki uçlu değerlendirmelerin arasında beynimiz bir insanı süzer ya biz farkında olmadan, gönlüm işte öyle süzmeye başladı Estel ile Midyat’ı. Minibüs ağır ağır Estel’den Midyat’a ilerlerken yüzümü bir sağa bir sola çevirerek düşüncelere daldım. Arapça bir türkünün sözleri düşüncelerimin arka planını oluşturuyordu. Türkünün verdiği hissiyattan olsa gerek çok dinlemediğim ama ‘her nereden duydumsa’ zihnime yerleşmiş bir türkünün sözlerini hatırladım:  Estel Midyat Arası Sevdan Başım Belası Senin Bayan Gözlerin Melhem Yürek Yarası…. Türkünün sözleri zaman zaman kulaklarıma gelirdi bir yerlerden. Estel neresi, Midyat neresi bilmezdim, merak etmezdim. Bana ne idi ki, Estel’den, Midyat’tan! Kad...

Anneler, babalar, öğretmenler tarafından çokça duyduğumuz kalıplaşmış cümleler var: Anneler, babalar çocukları hakkındaki endişelerini, beklentilerini dile getirdikten sonra, çocuklarının ‘çok zeki olduğu’ ile başlayan cümlelerini mahcup bir eda ile ‘ama çalışmıyor’ diye sonlandırıyorlar. Öğretmenler öğrencileri hakkında ‘bu çocuk çalışsa her şeyi yapar’, ‘çok zeki ama kendini derse vermiyor’ gibi cümleler söylüyorlar. Bu şekilde zeki ama başarısız gençlerin sayısı her gün biraz daha artıyor. Neticede bu insanlar zeki olsalarda başarısız oluyorlar.  Bu noktada devreye giren şey nedir? Her anne babanın ifade ettiği gibi çocukları gerçekten zeki midir? Zeki olmak başarı için yeterli midir? Çocukları/insanları hedefledikleri şeylerde başarıya götüren şey nedir?  Colombia Üniversitesi’nde Psikolog Walter Mischel 1970li yıllarda bir deney yapıyor. Boş bir odaya 4-6 yaş arası çocuklar tek tek alınıyor. Testi yapacak kişi masanın üzerine bir lokum koyuyor, çocuğa “lokumu ...

Van Gogh'un 'Yıldızlı Gece' tablosu. Ne zamandır özlemişim bol yıldızlı geceleri. Betonlaşan şehirlerin yıldızların güzelliğini örtmek vazifesi gören ışıklandırmaları arasında geçen gecelerden sonra yıldızların parıldadığı gecelere atıyorum adımlarımı. Çocukluğumun yıldızlı gökleri nereye kayboldu diye zaman zaman hayıflanırdım. Meğer sokak lambaları ve diğer ışıklandırmalar yıldızların görülmesini engellermiş. Şimdi farkediyorum. Hiç düşünmediğim bir şeyi, öğrenmiş oluyorum.  Işıklandırmaların nispetle daha az olduğu, cırcır böceklerinin sabaha kadar ötüp durduğu, günün ilk ışıkları ile serçelerin şarkısının başladığı yerlerde; çocukluğumda şahit olduğum yıldızlı geceleri yeniden görmeye başladım.  Gecenin maviliği arasında yıldızlar süzülüyor, gökte ay öylece salınıp duruyor. Sırtüstü uzanıyorum, seyre dalıyorum yıldızları. Eskiden olduğu gibi saymak gayretine girişiyorum. Kendimce isimler yakıştırıyorum. Hayaller kuruyorum. Hatıralar gözümün önünden geçiyo...

Dikkat dağınıklığı, insanlarımızın çoğunun muzdarip olduğu bir şikayet. Bir şeye odaklanamama, odaklandıktan sonra hemen kopuverme birçoğumuzun şikayetlerinden. Hemen hatırlatmak lazım ki, biyolojik, fizyolojik, psikolojik durumlardan kaynaklı dikkat dağınıklığı olabilir. Bu durumda yapılacak en iyi şey, bir uzmanla görüşmek olacaktır. Uzmanın yol göstericiliği ile dikkat dağınıklığı azaltılabilir, kontrol edilebilir.  Hastalık boyutu olmadan yaşadığımız dikkat dağınıklığı bir çok insanda var. İnsanın kendini kontrol edememesi, boş vermesi bu dikkat dağınıklığının yaşanmasına yol açar. Bana göre dikkat dağınıklığının en önemli sebebi hız. Bir bakıma hız çağında yaşıyoruz. Hayatı hızlı yaşamaya alışmışken, yavaşlayıp bir şeye dikkat kesilmek zor oluyor. Onun için yaşantımızı biraz yavaşlatırsak dikkat seviyemiz de artacaktır. Bazı gıdaların dikkat dağınıklığına yol açtığı, uykusuzluk, yorgunluk gibi etkenlerin dikkati etkilediği de artık biliniyor. Buna göre beslenmeye dikk...

Psikoloji camiası uzun seneler boyu, insana dair olumsuz durumlar üzerine odaklanmıştır. İnsanın zayıf ve sorunlu yanları ile bu zayıflıkların nasıl giderileceği üzerine uzun çalışmalar yapılmıştır. Olumsuzluklar üzerinde yoğunlaşan araştırmalar Carl Rogers, Abraham Maslow gibi araştırmacıların hümanistik yaklaşımına kadar devam etmiştir.  Bu durumu Martin Seligman’ın pozitif psikoloji araştırmaları takip etmiştir. Martin Seligman olumsuzluklar üzerine çalışmanın yanı sıra insanın güçlü yanlarına da vurgu yapılması gerektiğini vurgulamaya başlamıştır. Pozitif psikoloji tanımı da, Martin Seligman’ın insanın güçlü yanlarını araştırma ve geliştirme fikrinden hareketle ortaya çıkmıştır. Pozitif psikoloji denilince akla ilk olarak mutluluk gelmektedir. Öyle ki, birçok insan pozitif psikolojiyi mutluluk psikolojisi olarak algılamaya meyillidir. Şunu vurgulamak lazım ki, pozitif psikoloji mutluluk psikolojisi değildir. Mutluluk, pozitif psikolojinin araştırdığı konulardan biridir. ...

Hayatımız maddi düşüncelerin kıskacında sıkışıp kalıyor. Hayata dair, tüketmeye ve biriktirmeye dair planlarımız her geçen gün benliğimizi daha çok etkisi altına alıyor. Hal böyle olunca gönül dünyamızda huzursuzluklar baş göstermeye, tatminsizliklerimiz artmaya devam ediyor.  İnsanlarla ilişkilerimiz, hayal dünyamız, hayatımız metalaşırlarken; hatır-gönül için ve Allah rızası için yaptıklarımız hayatımızdan uzaklaşıyor. Yaptığımız her şeyin maddi bir karşılığı olsun istiyoruz. Yaratılanı  hoş gör, yaradandan ötürü diyen Yunus Emre'yi bile metalaşmış zihinlerimizin kıskacında düşünüyoruz. Hoşgörü söylemleriyle metalaştırdığımız Mevlana da aynı şekilde. Gönül dünyamızı etkileyen her kim varsa bir şekilde onları metalaştırıyoruz. Maddi çıkarlarımız için.  İnsanları ‘ederi kadar’, gibi kalıplara sokup bilerek yahut bilmeyerek insana da alınıp satılan bir mal hüviyeti yüklüyoruz. Olumsuz özellikler taşıdığına inandığımız insanlar için kullandığımız, ‘üç kuruşluk in...

Sineklerin Tanrısı Vizyon Tarihi: 1990, ABD Tür: Dram, Korku, Macera Burası Hayal Kahvesi blogunda Sineklerin Tanrısı kitabına dair yorumu okuyup, filminden haberim olunca izleme listeme ekledim. Çok fazla film izleyen biri olmadığımdan filmi duymamıştım. Kitap her yerde karşıma çıkıyor. Okuma listeme eklemiş olsam da sıranın gelmesine beklemektense filmi izleyeyim dedim. İyi ki de izlemişim. Artık daha fazla film izleyeceğim. İzleyeceğim filmleri de bloglardaki yorumlara göre seçeceğim.  Filmin 1963’te, bir de 1990’da olmak üzere iki yapımı var. Benim izlediğim 1990 yapımı. Okyanus üzerinde uçakları düşen Amerikan askeri okul öğrencileri ıssız bir adaya düşerler. Sayıları otuzu bulmakta, aralarında yetişkin bulunmuyor. Adadaki ilk günlerinde demokratik bir şekilde seçtikleri liderleri öncülüğünde adada yaşama uyum sağlıyorlar. Avlanıyorlar, oyun oynuyorlar, yaktıkları ateşin nöbetini tutuyorlar. Bir süre sonra düzen bozuluyor. İçlerindeki eğlence isteği ile is...

Sıhhatnüma: Geçmişin tecrübesi, Bugünün bilgisiyle... İnsan ve Hayat Kitaplığı Haz. Ercan Erdoğan 144 syf. Arka kapaktan; 'İş, güç, ev, araba... derken bazı şeyleri atlıyoruz, unutuyoruz. Bazı ipuçlarını unutuyor, sağlığımızı tekrar kazanmak için verdiğimiz mücadeleyi ne yazık ki yerindeyken vermiyoruz. Hayatımızın ve sağlığımızın değerini ancak kaybedince anlıyoruz. Mesele uzun bir ömür değil mutlu ve huzurlu bir hayat sürebilmektir. Sıhhatnüma bizlere hayatta kaçırdığımız ipuçlarını yakalamaya ve sağlığımızın kıymetini onu kaybetmeden önce bilmemize, mutlu ve huzurlu bir hayat sürmemize yardım ediyor.' İnsan ve Hayat kitaplığından çıkan kitap, reçete kitaplar etiketiyle okuyucuya ulaşıyor.  Sıhhat: sağlık nüma: gösteren manasında. Yani, sıhhatnüma, sağlık kılavuzu anlamına geliyor. Kitap, tecrübelerin ve bilimsel verilerin ışığında sağlıklı yaşama rehberi niteliğinde. Kitabın vurguladığı en önemli nokta ise sağlıklı yaşamak için tedbirler almak. Vücudu h...